Syn-axes

Από το «σύναξις» < σύναξη (ελληνιστική κοινή): συγκέντρωση ατόμων σε έναν προκαθορισμένο χώρο

Η παρούσα πρόταση αφορά τον σχεδιασμό δύο ισόγειων κατοικιών στο Ρίο Αχαΐας, με σκοπό τη φιλοξενία διαφορετικών μελών της ίδιας οικογένειας. Η βασική πρόκληση της σύνθεσης ήταν η επίτευξη ισορροπίας ανάμεσα στην απρόσκοπτη επικοινωνία των κατοίκων και στη διατήρηση της ιδιωτικότητας κάθε κατοικίας.

Αφετηρία του σχεδιασμού αποτέλεσε η νοηματική και λειτουργική διαίρεση μιας αρχικής ενιαίας κατοικίας σε δύο αυτόνομες, αλλά αλληλένδετες μονάδες – μια πράξη που αντανακλά το δίπολο ιδιωτικότητα – σύνδεση, και συνδέεται άμεσα με την έννοια του «syn-axis»: μιας κοινής συνισταμένης που ενώνει, αλλά δεν ομογενοποιεί.

Η διάταξη των κατοικιών προέκυψε λαμβάνοντας υπόψη αφενός τις παραπάνω σχεδιαστικές αρχές, αφετέρου το ορθογώνιο σχήμα του οικοπέδου. Δύο νοητοί άξονες – οριζόντιος και κατακόρυφος – καθορίζουν τον λειτουργικό και νοηματικό διαχωρισμό των χώρων:

Ο οριζόντιος άξονας εκλαμβάνεται ως ο δημόσιος, η ζώνη της επικοινωνίας ενώ ο κατακόρυφος άξονας λειτουργεί ως η ιδιωτική ζώνη, της απομόνωσης και της ησυχίας.

Με βάση αυτή τη λογική οργανώνονται οι δύο κατοικίες:
Στην κατοικία του ζεύγους και στη γειτονική κατοικία της μητέρας, οι χώροι διημέρευσης (καθιστικό, κουζίνα, τραπεζαρία) τοποθετούνται κατά μήκος του οριζόντιου άξονα, ενισχύοντας τη μεταξύ τους σύνδεση και οπτική επαφή. Αντίστοιχα, οι χώροι διανυκτέρευσης (υπνοδωμάτια) αναπτύσσονται κατά μήκος του κατακόρυφου άξονα, ενδυναμώνοντας την αίσθηση ιδιωτικότητας.

Έτσι, σχηματίζεται ένα νοητό σταυροειδές σύστημα: Μία οριζόντια ζώνη επικοινωνίας (syn-axis) και μία κάθετη ζώνη ιδιωτικότητας, οι οποίες τέμνονται αλλά δεν αλληλοαναιρούνται.

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην κατοικία Α, όπου τα δύο βασικά τοιχία από ανεπίχριστο σκυρόδεμα εντείνουν την αίσθηση των κάθετων και οριζόντιων αξόνων. Το υλικό αυτό, σε αντίθεση με τη λευκή θερμοπρόσοψη του υπόλοιπου κελύφους, καθιστά τα τοιχία κυρίαρχα στοιχεία του συνθετικού λόγου, υπογραμμίζοντας την ένταση μεταξύ υλικού και νοηματικού διαχωρισμού.

Η αρχιτεκτονική πρόταση ερμηνεύει τελικά τη σύγχρονη κατοίκηση ως μια δυναμική σύναξη – μια ισορροπία ανάμεσα στην εγγύτητα και την αυτονομία, στο προσωπικό και το κοινό.

Φωτογραφία: Μαριάνα Μπίστη